Borelioza a ciąża

Borelioza to groźna choroba, którą wywołują bakterie Borrelia burgdorferi, roznoszone przez kleszcze. Choroba może rozwijać się bardzo długo, przez wiele lat nie dawać żadnych objawów. Rozpoznanie jest trudne, ponieważ symptomy nie są charakterystyczne, mogą wystąpić po kilkunastu latach od ukąszenia i sugerować wiele innych chorób. Diagnostyka często trwa latami. Borelioza może obejmować wiele różnych narządów m.in. skórę, oczy, układ nerwowy, układ kostno-stawowy, serce, układ neurologiczny. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań i zaburza funkcjonowanie całego organizmu. Czasami całkowite wyleczenie jest niemożliwe, w takim wypadku łagodzi się tylko występujące objawy. Na zakażenie boreliozą narażane są zarówno dzieci, jak i dorośli. Choroba może również rozwinąć się u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią. 

Leczenie boreliozy u kobiet w ciąży

Ciąża to szczególny czas dla kobiety. Przyszła mama musi dbać nie tylko o swoje zdrowie, ale również rozwijającego się w jej brzuchu dziecka. Leczenie boreliozy u kobiet w ciąży ma podobny przebieg jak u pozostałych osób. Najczęściej stosuje się kilkutygodniową antybiotykoterapię, opartą na stosowaniu penicyliny, amoksycyliny czy cefalosporyny drugiej i trzeciej generacji, które podaje się według obowiązujących schematów. Wymienione antybiotyki nie zwiększają ryzyka powikłań u matek i noworodków, można je również stosować w okresie karmienia piersią. W ciąży zabronione jest stosowanie doksycykliny, antybiotyku powszechnie stosowanego w leczeniu boreliozy. Może powodować wady płodu w postaci przebarwień zębów u dzieci, dlatego należy zastąpić go innym, równie skutecznym. Leczenie boreliozy najskuteczniejsze jest w pierwszej fazie choroby, kiedy objawy nie są jeszcze widoczne. Dawki i długość leczenia ustalana jest indywidualnie, przez lekarza prowadzącego. Niektórzy lekarze sugerują, aby antybiotyk podawać profilaktycznie, po wykryciu ukąszenia przez kleszcza, ale metoda ta jest coraz rzadziej stosowana.

Czy kobieta zarażona boreliozą może zajść w ciąże?

Zakażenie boreliozą nie wyklucza zajścia i donoszenia ciąży. Choroba nie ma wpływu na płodność, dlatego ciąża jest możliwa. Badania nie potwierdziły, że borelioza może powodować wady płodu czy zwiększać ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Nie ma również dowodów, że chora matka przekaże chorobę swojemu dziecku. W literaturze medycznej istnieją opisy uszkodzeń płodu u kobiet zakażonych boreliozą, ale nie ma całkowitych dowodów, że nieprawidłowości były spowodowane przez krętki Borrelia. Inne badania dowodzą, że zastosowanie prawidłowej antybiotykoterapii w ciąży niemal całkowicie eliminuje ryzyko wystąpienie wad u dziecka, wywołanych przez bakterie boreliozy. Niektóre dzieci zarażonych matek miały wady wrodzone, ale nie zostały one powiązane z zakażeniem krętkami. Badaniom poddane były również łożyska zakażonych kobiet, ale nie zostały potwierdzone zależności między boreliozą w ciąży a stanem dziecka. Obecnie specjaliści są zdania, że niezależnie od tego, czy matka miała kontakt z krętkami przed ciążą, czy w czasie jej trwania, nie ma to wpływu na rozwój i przebieg ciąży.  

Profilaktyka dla kobiet w ciąży

Panie, które są w ciąży lub starają się o dziecko, powinny dużą uwagę poświęcić profilaktyce i unikać miejsc, w których bytują kleszcze. Zabronione jest wchodzenie do lasów na obszarach endemicznych, czyli tam, gdzie niemal co czwarty kleszcz jest nosicielem groźnych bakterii. W Polsce najbardziej niebezpieczne są rejony północno-wschodniej części kraju, województwo podlaskie oraz warmińsko-mazurskie. Największa aktywność kleszczy przypada na przełom maja i czerwca, a także września i października, ale pajęczaki można również spotkać w innych miesiącach. Po każdej wizycie w lesie, parku czy na działce należy dokładnie obejrzeć ciało. Najczęściej kleszcze wybierają na miejsce wkłucia skórę za uszami, miejsca pod kolanami i łokciami, na brzuchu, w okolicach miejsc intymnych, a także na skórze głowy, szyi, na rękach i stopach, pod biustem. Jeżeli zostanie zauważony kleszcz, należy go niezwłocznie usunąć, a miejsce ukąszenia odkazić i dokładnie obserwować. Najbardziej niepokojącym objawem choroby jest rumień wędrujący, w takim wypadku należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem i rozpocząć leczenie. To objaw najbardziej charakterystyczny, ale nie pojawia się u 30-50% chorych. Jeżeli pojawią się objawy grypopodobne, złe samopoczucie, gorączka, również należy udać się do lekarza. Trzeba pamiętać, że wcześnie rozpoznana i leczona borelioza, pozwala na całkowite wyleczenie oraz urodzenie zdrowego dziecka. Aby potwierdzić zakażenie, kobiety w ciąży mogą wykonać standardowe testy na boreliozę tzn. Test ELISA lub Test Western Blot. 

Ciąża to wyjątkowy czas dla każdej kobiety, ale bywają sytuacje, kiedy pojawiają się uzasadnione obawy o zdrowie wyczekiwanego maleństwa. Borelioza budzi wiele obaw u przyszłych mama, ale według najnowszych badań, najprawdopodobniej nie ma bezpośredniego wpływu na rozwijający się płód. Mimo to choroba musi być leczona, ponieważ niezależnie od tego, czy dotyczy kobiet w ciąży, czy pozostałych osób, zawsze jest groźna. Zaniedbana może być przyczyną poważnych powikłań i wymagać długotrwałego leczenia, często w warunkach szpitalnych. 

Uwaga: Informacje zawarte w artykule nie stanowią porady medycznej, a wszelkie kwestie związane z leczeniem oraz jego sposobem powinny być konsultowane z lekarzem.

Źródła:

https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.1.28.